Na mapie Polski kryje się miejsce niezwykłe, o którym niewielu wie, a które zasługuje na większą uwagę. To Morasko, dzielnica Poznania, skrywa w sobie tajemnicę sprzed tysięcy lat. Dr Anna Łosiak, geolożka planetarna z Instytutu Nauk Geologicznych PAN, zaznacza, że ten unikalny obszar kryje zespół kraterów meteorytowych, które powstały po uderzeniu asteroidy. Takie miejsca są rzadkością na świecie. Około pięciu tysięcy lat temu asteroida weszła w atmosferę nad północnymi obrzeżami dzisiejszego Poznania, rozpadając się na mniejsze fragmenty, które uderzyły w ziemię z ogromną prędkością, tworząc siedem kraterów na południowym stoku Góry Moraskiej.
Ochrona i znaczenie rezerwatu Morasko
Rezerwat przyrody Meteoryt Morasko, o powierzchni około 55 hektarów, został utworzony w 1976 roku. Jest największym w Europie skupiskiem kraterów po uderzeniach meteorytów żelaznych. Największy krater mierzy około 100 metrów średnicy i ma głębokość sięgającą 11,5 metra. Pierwszy meteoryt, ważący prawie 80 kg, odkryto tutaj przypadkowo w 1914 roku podczas prac wojennych. Od tamtej pory znaleziono na tym terenie kilka ton meteorytów.
Plany naukowe i edukacyjne
W sercu tego niezwykłego miejsca planowane jest powstanie Centrum Nauki Impakt Morasko. Ma ono pełnić rolę edukacyjną, ukazując nie tylko tajemnice kosmosu i geologii, ale również to, jak kosmos wpływa na Ziemię, a Ziemia na kosmos. Przewidziano poruszanie tematów takich jak globalne ocieplenie, pływy oceaniczne czy powodzie, co wpisuje się w szeroką dziedzinę nauk o Ziemi.
Projekt centrum zyskał poparcie licznych naukowców z Poznania, a obecnie angażuje około pięćdziesięciu osób. W październiku 2025 roku odbędzie się druga edycja Dnia Kraterów Meteorytowych Morasko. Wydarzenie to ma na celu popularyzację nauki poprzez wykłady i warsztaty oraz wycieczki po terenie kraterów.
Współpraca i przyszłość projektu
Pomysłodawcy centrum we współpracy z Lasami Państwowymi i gminą Suchy Las dążą do realizacji tego projektu. Władze gminy starają się pozyskać teren od Skarbu Państwa, na którym miałoby powstać centrum. Rozmowy toczą się również z władzami województwa oraz Poznańską Lokalną Organizacją Turystyczną.
Kluczowe dla sukcesu projektu jest uzyskanie wsparcia finansowego z funduszy Unii Europejskiej. Koszt budowy centrum szacowany jest na około 100 milionów złotych. Dr Łosiak podkreśla wagę wpisania projektu na listę województwa, co otworzyłoby drogę do pozyskania niezbędnych funduszy.
Morasko to nie tylko rekreacyjny zakątek Poznania, ale także miejsce o ogromnym znaczeniu naukowym i edukacyjnym. Jego potencjał może stać się impulsem do rozwoju turystyki naukowej w regionie, przyczyniając się do lepszego zrozumienia naszej planety i kosmosu.